‘Nederland zit nu drie en half jaar op het stikstofslot en dat slot wordt steeds strakker dicht gedraaid. Woningbouw, aanleg van wegen, bedrijfsactiviteiten en energietransitie-projecten zijn inmiddels vrijwel onmogelijk. De provincie Noord Brabant heeft zelfs afgekondigd helemaal geen vergunningen meer te verlenen. De vergunning verlening móet op korte termijn weer op gang komen. Dit is mogelijk met een aantal juridische aanpassingen die ons stikstofbeleid in lijn brengen met ons omringende landen.’ Dat schrijven VNO-NCW en MKB-Nederland in een brief aan Minister Van der Wal. ‘Als we niet juridisch ingrijpen blijft Nederland nog twee jaar of langer op slot. Die stilstand kunnen we ons niet langer permitteren.’ Ook de LWV sprak afgelopen maand met Gedeputeerden Van Gaans en Roefs over deze problematiek en heeft hier aandacht voor gevraagd.
Pas nationale regelgeving aan
De stikstofcrisis is bijna exclusief een Nederlandse crisis op Vlaanderen na. In andere landen en gebieden die te maken hebben met dezelfde Europese Habitatrichtlijn, zit de vergunningverlening niet op slot, hoewel ook daar de stikstofbelasting te hoog is. ‘Een deel van het probleem heeft Nederland zelf gecreëerd door de manier waarop de Europese Richtlijn hier is ingevuld. De nationale regelgeving moet daarom op vier punten in lijn worden gebracht met die in andere EU-lidstaten. Dan wordt vergunningverlening weer mogelijk. Om te borgen dat géén verslechtering van natuurgebieden optreedt en de natuur herstelt, zal ondertussen de stikstofemissie teruggebracht moeten worden door de vrijwillige uitkoop van piekbelasters.’
Voer drempelwaarde van 0.5 mol in
De specifieke Nederlandse invulling van de Europese Habitatrichtlijn leidt er toe dat al bij een zeer geringe stikstofuitstoot, boven de 0,05 mol, geen vergunning wordt verleend. In Duitsland wordt een drempel van 21 mol en in Vlaanderen en het Verenigd Koninkrijk van 5 mol gehanteerd. De ondernemingsorganisaties pleiten in de brief voor een drempelwaarde die ecologisch onderbouwd is per Natura 2000 gebied en daarmee juridische houdbaar. Voor Nederland denken de organisaties aan een drempelwaarde per Natura 2000-gebied van 0,5 mol/ha/jaar. Per gebied kan hiervan worden afgeweken indien de staat van de natuur ter plekke dit vraagt. ‘Op grond van gesprekken met en publicaties van juridische experts denken wij dat dit houdbaar is en dat dit snel helpt om de boel weer vlot te trekken.’
Stikstofbank wettelijk vastleggen
In de brief pleiten VNO-NCW en MKB-Nederland er verder voor om in de wet vast te leggen dat een deel van de stikstofreductie door de uitkoop van piekbelasters naar een stikstofbank gaat. ‘In de wet is vastgelegd dat natuur hersteld moet worden, en is ook opgenomen dat de PAS-melders gelegaliseerd moeten worden. Wat echter ontbreekt is een wettelijke eis dat er een nader te bepalen percentage van te realiseren emissiereducties beschikbaar komt voor het bouwen van woningen, aanleggen van wegen, bedrijfsactiviteiten en de energietransitie,’ aldus de brief.
Stap af van eenzijdige focus op (zelfs zeer geringe) stikstofdepositie
De Europese richtlijn schrijft voor dat moet worden beoordeeld of een project mogelijk een significant negatief effect kan hebben op de omliggende natuur. In Nederland is dit, anders dan in andere Europese landen, vertaald in een werkwijze waarbij de focus eenzijdig ligt op stikstof. Terwijl er natuurlijk meer factoren zijn die een rol spelen bij de staat van de natuur, zoals bijvoorbeeld droogte. Vervolgens werken de Nederlandse stikstof-‘rekenregels’ (de kritische depositie waarde en het AERIUS-rekenmodel) als een automatisch beslismodel voor het verlenen van vergunning. Daardoor kan bijvoorbeeld een vergunning voor het bouwen van huizen geweigerd worden bij zeer geringe stikstofdepositie op een gebied waar de natuur er om andere redenen slecht aan toe is. De ondernemingsorganisaties pleiten er daarom -na consultatie van experts- voor om de wet zo aan te passen dat bij vergunningverlening de focus op natuurkwaliteit niet langer eenzijdig ligt op stikstof.
Zet het land niet nog verder op slot met nieuwe stikstofregels
Met de brief reageren de ondernemingsorganisaties verder ook op een wetsvoorstel over intern salderen dat momenteel ter consultatie voorligt. Via intern salderen kan een bedrijf binnen de vergunning die het al heeft bijvoorbeeld de ene activiteit stopzetten en een nieuwe beginnen. Het wetsvoorstel zorgt er voor dat ondernemers hier voortaan een vergunning voor moeten aanvragen. Ze pleiten er voor om dit wetsvoorstel terug te trekken, omdat ons land er verder van op slot zal gaan.
Lees hier de brief aan minister Van der Wal
